ارز مسافرتی یک نوع کمک هزینه است که به افرادی که قصد سفر به کشور های دیگر را دارند، ارائه می‌ شود. هر فردی که تمایل به سفر زیارتی یا سیاحتی به یکی از کشورهای خارجی دارد، می‌ تواند یک بار در سال از ارز مسافرتی بهره‌ مند شود. این فرآیند دریافت ارز مسافرتی، پیچیدگی خاص خود را دارد، اما با توجه به تفاوت قیمت آن با نرخ ارز آزاد، دریافت آن مقرون به صرفه است. در این مطلب از کرم بابا، قصد داریم به این نکته بپردازیم و نکات مربوط به دریافت ارز مسافرتی را به طور کامل بررسی کنیم.

دریافت ارز مسافرتی یک فرآیند با جزئیات و مراحل مختلف است. اولین گام برای دریافت این ارز، تهیه فرم درخواست ارز مسافرتی از بانک مربوطه است. این فرم شامل اطلاعات شخصی و جزئیات سفر می‌ باشد. پس از تکمیل فرم، باید اسناد و مدارک لازم را به همراه آن ارسال کنید. این اسناد شامل اثبات هویت، پاسپورت، بلیت هواپیما و رزرو هتل است.

ارز مسافرتی چیست؟

در سال ۱۳۶۴، هیئت وزیران مصوبه‌ ای را تصویب کرد که به افراد قصد سفر به خارج از کشور را دارند، این امکان را می‌ دهد تا از ارز مسافرتی به عنوان کمک هزینه سفر استفاده کنند. در آغاز اجرای این مصوبه جدید، مبلغ ۳۰۰ دلار به صورت یک بار در سال برای مسافران پرداخت می‌ شد. روش پرداخت اینگونه بود که ۵۰ دلار به صورت نقدی از ارز مسافرتی کشور مبدأ و مابقی مبلغ با استفاده از چک مسافرتی در کشور مقصد پرداخت می‌ شد. قاعده این پرداخت بر اساس گذرنامه افراد بود و هر فرد یک بار در سال این مبلغ را دریافت می‌ کرد.

بر اساس مصوبه بانک مرکزی، ارز مسافرتی به افرادی که قصد سفر به خارج از کشور را دارند ارائه می‌ شود. این نوع ارز به صورت یک کمک هزینه برای سفر عمده به کشورهای خارجی استفاده می‌ گردد. ارز مسافرتی قیمتی کمتر از نرخ ارز آزاد دارد و به این ترتیب، هر فرد تنها یک بار در سال می‌ تواند از آن بهره‌ مند شود.

با دریافت ارز مسافرتی، شما می‌ توانید هزینه‌ های مربوط به سفر خود را پرداخت کنید. این کمک هزینه شامل هزینه‌ های مربوط به بلیط هواپیما، هتل، گذرنامه و هزینه‌ های دیگر می‌ شود. با این حال، باید توجه داشته باشید که محدودیت‌ هایی در انتقال و استفاده از ارز مسافرتی وجود دارد، مانند محدودیت زمانی و قوانین مربوط به مقصد سفر و تعداد روزهای اقامت و…

مزایای دریافت ارز مسافرتی 

توجه داشته باشید که ارز مسافرتی به عنوان کمک هزینه برای سفر خارجی وجود دارد. این نوع ارز با قیمت کمتر از نرخ آزاد در دسترس است و به این ترتیب، مسافران می‌ توانند هزینه های سفر خود را کاهش دهند. با توجه به افزایش قیمت دلار و یورو، دریافت ارز مسافرتی به صرفه تر خواهد بود.

البته باید توجه داشت که دریافت ارز مسافرتی از طریق بانک ممکن است با محدودیت‌ ها و سختی‌ هایی همراه باشد. از این رو در گذشته برخی افراد ترجیح می‌ دادند از طریق صرافی و با نرخ آزاد، ارز دولتی را دریافت کنند. با این حال، همچنان توصیه می‌ شود که از دریافت ارز مسافرتی دولتی استفاده کنید از آنجایی که قیمت آن ارزان‌ تر است و این موضوع می‌ تواند به کاهش هزینه‌ های سفر شما کمک کند.

دفعات دریافت ارز مسافرتی 

یک نکته مهم درباره دریافت ارز دولتی، مربوط به مقدار و تعداد آن است. هر مسافر فقط یک بار در سال می‌ تواند این مقدار ارز را دریافت کند.  مقدار ارز برای کشورهای مشترک المنافع و هم مرز با ایران ۵۰۰ یورو و برای سایر کشورها ۱۰۰۰ یورو است. کشور های مشترک المنافع و هم مرز شامل ارمنستان، ترکیه، آذربایجان، عمان، ترکمنستان، بلاروس، استونی، لتونی، لیتوانی، گرجستان، قزاقستان، قرقیزستان، مولداوی، روسیه، تاجیکستان، اوکراین، ازبکستان، افغانستان، بحرین، قطر، کویت، پاکستان، امارات متحده عربی و قبرس هستند.

با تغییر شرایط و همچنین تورم کنونی، برای سفرهای زمینی، دریایی و ریلی سقف پرداخت ارز مسافرتی به حداکثر ۳۰۰ یورو و برای سفر های هوایی ۵۰۰ یورو تعیین شده است. لازم به ذکر است که در تاریخ ۱۴۰۲/۰۱/۱۴، سقف پرداخت ارز مسافرتی کاهش یافته و فقط ۲۰۰۰ یورو به افراد پرداخت می‌ شود. برای دریافت ارز مسافرتی، علاوه بر داشتن کارت ملی، سهمیه‌ ای از ارز به حساب ارزی افراد واریز خواهد شد.

 در گذشته ارز مسافرتی به مسافران با رد شدن از گیت پرداخت می‌ شد، اما در حال حاضر این ارز به حساب ارزی افراد واریز می‌ شود و نیازی به مراجعه حضوری ندارد. هر فردی که قصد سفر به خارج از کشور را دارد، مجاز به همراه داشتن مبلغ مشخصی ارز است. با توجه به اقداماتی که بانک مرکزی برای کنترل نوسانات بازار ارز انجام می‌ دهد، این مبلغ یک سقف حداکثری دارد.

در سال ۱۴۰۲، بانک مرکزی دستور توقف عرضه ارز مسافرتی را به صرافی‌ ها داده است. بنابراین، برای دریافت ارز مسافرتی، متقاضیان باید به بانک ملی و بانک ملت (که توسط بانک مرکزی معرفی شده اند) مراجعه کنند. با دریافت حواله در روز سفر، می‌ توانند معادل نقدی ارز مسافرتی را دریافت کنند.

برای دریافت ۳۰۰ یورو ارز مسافرتی زمینی، ریلی و دریایی، مسافران باید بلیط مسافرت دریایی و ریلی، گذرنامه معتبر با حداقل ۶ ماه اعتبار، ویزای کشور مقصد (در صورت نیاز) و فیش پرداخت عوارض خروج از کشور را به باجه‌ های بانکی ارائه دهند.

از کدام بانک ارز مسافرتی دریافت کنم؟ 

 برای دریافت ارز مسافرتی می‌ توانید به یکی از بانک‌ های ملی، ملت، سامان، تجارت و پارسیان مراجعه کنید. همچنین باید توجه داشته باشید که هر بانک شرایط خاص خود را برای تخصیص ارز مسافرتی دارد، به علاوه برخی از بانک‌ ها به منظور دریافت ارز زیارتی هم خدمات ارائه می‌ دهند. برای اینکه ارز مسافرتی دریافت کنید، باید حداقل بین ۴ تا ۱۰ روز قبل از تاریخ سفر به یکی از بانک‌ ها مراجعه کرده و نوبت رزرو کنید. سپس در تاریخ مقرر باید به همان شعبه برگشته و حواله را دریافت کنید.

هرچند که همه بانک‌ ها ممکن است این سیستم نوبت‌ دهی را داشته باشند، با این حال برخی از بانک‌ ها می‌ توانند در همان روز به شما حواله را بدهند. برای مثال، برای بانک سامان باید حداقل ۷ روز قبل به بانک مراجعه کرده و نوبت رزرو کنید و سپس در روز مقرر حواله را دریافت کنید. برای بانک ملی نیز باید حداقل ۴ روز قبل از تاریخ پرواز اقدام کنید. شعبه‌ های ارزی بانک تجارت نیز ممکن است کم‌ تر از شعبه‌ های دیگر شلوغ باشد. برای دریافت شرایط و زمان دریافت، به شعبه ارزی نزدیک‌ ترین بانک رفته و اطلاعات لازم را دریافت کنید.

یک نکته مهم دیگر این است که حواله ارزی بین ساعت ۹:۳۰ تا ۱۲:۳۰ صبح ارائه می‌ شود. با این حال، باید به یاد داشته باشید که تا زمانی که بانک مرکزی نرخ ارز را اعلام نكند، بانک قادر به ارائه حواله به شما نیست. به همین دلیل ممکن است باید مدت زمان بیشتری را در صف منتظر بمانید.

قیمت ارز مسافرتی 

به منظور دریافت ارز مسافرتی، مسافران می‌ توانند به بانک مرکزی مراجعه کرده و سهمیه ارز دولتی را دریافت کنند. بانک مرکزی روزانه در ساعت ۹:۳۰ صبح نرخ ارز مسافرتی را اعلام می‌ کند که متقاضیان می‌ توانند آن را از طریق سایت mex.co.ir مشاهده کنند. میزان ارز مسافرتی برای مسافرانی که به کشورهای نیازمند ویزا سفر می‌ کنند، ۵۰۰ یورو و برای سفرهای بدون ویزا ۳۰۰ یورو است. این مبلغ به صورت یورو به افراد پرداخت می‌ شود یا معادل آن به سایر ارزها تبدیل می‌ شود. در گذشته، صرافی‌ ها مجاز بودند تا حداکثر ۵۰۰۰ یورو را به افراد بفروشند، اما با کاهش نرخ ارز مسافرتی در سال ۱۴۰۲، این مبلغ به ۲۰۰۰ یورو کاهش یافت.

مقایسه قیمت ارز آزاد و مسافرتی 

ارز مسافرتی که از طرف بانک مرکزی در اختیار مسافران قرار می‌ گیرد، با نرخ دولتی عرضه می‌ شود که کمتر از نرخ ارز بازار آزاد است. دریافت ارز سهمیه‌ ای از بانک مرکزی به شما کمک می‌ کند تا یک مدیریت هزینه مناسب برای سفر خارجی خود داشته باشید. لازم به ذکر است که قیمت ارز دولتی همیشه چند هزار تومان ارزان‌ تر از ارز بازار آزاد است.

برای اطمینان خاطر درباره قیمت ارز دولتی، می‌ توانید پس از اعلام نرخ ارز مسافرتی توسط بانک مرکزی، قیمت را در صرافی‌ های آنلاین نیز استعلام کنید و با مقایسه این دو قیمت، اختلاف قیمت را مشاهده کنید. این اقدام به شما کمک می‌ کند تا دریابید که آیا دریافت ارز دولتی مناسب تر است یا نه. در نهایت، شما می‌ توانید تصمیم خود را برای دریافت ارز دولتی بگیرید و با استفاده از این ارز، هزینه‌ های سفر خارجی خود را مدیریت کنید.

مدارک مورد نیاز برای ارز مسافرتی 

در سال ۱۴۰۲ و در هنگام دریافت ارز مسافرتی (دلار دولتی)، شما باید مدارک زیر را به همراه داشته باشید:

• اصل و تصویر پاسپورت: پاسپورت شما باید حداقل ۶ ماه اعتبار داشته باشد. برای دریافت ارز مسافرتی، نیاز به ارائه اصل و تصویر پاسپورت دارید.
• اصل ویزا: اگر کشور مقصد شما ویزای فرودگاهی دارد و قصد دارید برای مدتی کوتاه به آنجا سفر کنید، نیازی به اصل ویزا ندارید. اما در صورتی که ویزای فرودگاهی نیاز است، باید اصل ویزا را نیز به همراه داشته باشید.
•  کپی و اصل کارت ملی: کارت ملی شما باید به همراه کپی آن ارائه شود. در صورت تعویض کارت ملی، باید برگه ثبت احوال را نیز به همراه داشته باشید.
• اصل و کپی بلیط هواپیما: باید اصل و کپی بلیت هواپیما را با مهر آژانس هواپیمایی به همراه داشته باشید. در صورت خرید بلیت هواپیما اینترنتی، باید کد رهگیری را نشان دهید و در صورت امکان، یک پرینت از بلیت هواپیما را هم به همراه داشته باشید.
• تکمیل فرم درخواست ارز: باید فرم درخواست ارز را در بانک تکمیل کنید و به صورت الکترونیکی ارسال کنید. همچنین، باید حساب ارزی خود را با خریدار افتتاح کنید.
• مبلغ ریالی: باید مبلغ ریالی معادل قیمت روز ارز مسافرتی به همراه کارمزد بانک را به همراه تحویل رسید به بانک بدهید.
• اصل رسید واریز عوارض خروج از کشور: در صورتی که برای سفر خارج از کشور عوارض خروج را پرداخت کرده‌ اید، باید اصل رسید واریز مبلغ عوارض را به همراه دیگر مدارک به بانک تحویل دهید.

چه افرادی نمی توانند ارز مسافرتی را دریافت کنند؟

یکی از نکات مهم در مورد دریافت ارز مسافرتی این است که برخی از افراد این امکان را ندارند. به طور کلی، ارز مسافرتی به افراد زیر تعلق نمی‌ گیرد:

• افراد زیر 12 سال: افراد زیر سن قانونی مجاز به دریافت ارز مسافرتی نیستند.
• افرادی که در یک سال گذشته ارز مسافرتی دریافت کرده‌ اند: افرادی که در یک سال گذشته قبلاً ارز مسافرتی دریافت کرده‌ اند، نمی‌ توانند مجدداً ارز مسافرتی دریافت کنند. باید حداقل 365 روز از تاریخ آخرین دریافت ارز مسافرتی آنان گذشته باشد.
• افرادی که از فرودگاه‌ های خاصی خارج می‌ شوند: تنها مسافرانی که از فرودگاه‌ های معینی مانند فرودگاه‌ های امام خمینی، اصفهان، شیراز، تبریز، ارومیه و اهواز برای خروج از کشور سفر می‌ کنند، مجاز به دریافت ارز مسافرتی هستند.

لطفاً توجه داشته باشید که این فهرست ممکن است مطابق با ضوابط و مقررات کنونی یا تغییرات آینده متفاوت باشد. بهتر است قبل از درخواست ارز مسافرتی، با بانک مربوطه یا موسسات مالی مرتبط تماس بگیرید تا اطلاعات به روز رسانی شده را بدست آورید.

نکات مهم در مورد ارز مسافرتی 

• حواله‌ها: یکی از نکات مهم در خصوص دریافت ارز مسافرتی این است که شما به عنوان متقاضی باید در بانک حضور داشته باشید و برخی از بانک‌ ها قبل از دریافت ارز، نوبت گرفتن را الزامی می‌ دانند. همچنین، توجه داشته باشید که در صورت فراموشی گرفتن حواله، دیگر ارزی به شما تعلق نخواهد گرفت. با این حال، شما می‌ توانید به همان شعبه بانک مراجعه کنید و پول خود را با ارائه مدارک مورد نیاز دریافت کنید.
• مقصد و مقدار ارز: مقصد شما برای دریافت ارز مسافرتی مهم نیست، اما مقدار آن ممکن است متفاوت باشد. برخی از بانک‌ ها فقط در فرودگاه امام خمینی ارز مسافرتی را تحویل می‌ دهند، اما برخی دیگر نیز در دیگر فرودگاه‌ های کشور این خدمت را ارائه می‌ کنند.
• تعویض گذرنامه: اگر در سال جاری گذرنامه‌ تان را تعویض کرده‌ اید، حتماً باید گذرنامه قبلی را هم به همراه داشته باشید.
• بانک‌ ها و حساب بانکی: برای دریافت ارز خارجی از بعضی بانک‌ ها نظیر بانک ملت، نیاز است که پیش از این در آن بانک حساب باز کرده باشید؛ اما برخی بانک‌ ها مانند بانک سامان، این الزام را ندارند و با هر کارتی قابلیت پرداخت مبلغ را دارید.
• واحد پرداخت: ارز مسافرتی فقط به شما در واحد یورو تحویل داده می‌ شود.

نکات مهم در مورد بانک ارائه دهنده ارز مسافرتی 

• برای دریافت ارز دولتی از بانک ملی، بهتر است به خاطر داشته باشید که این بانک شعبه‌ های زیادی دارد و تقاضای ارز دولتی از آن بسیار زیاد است. بنابراین، برای تهیه ارز از این بانک، بهتر است حداقل چند روز زودتر اقدام کنید.
•  بانک سامان نیز برای دریافت حواله ارز دولتی، از شما می‌خواهد تا حداقل ۷ روز قبل از سفر، کارهای مورد نیاز را شروع کنید.
• برای دریافت ارز مسافرتی از بانک ملت، می‌ توانید از طریق سایت آن ثبت نام کرده و نوبت خود را دریافت کنید.
• دریافت حواله ارز مسافرتی از بانک تجارت معمولاً در همان روزی که مراجعه می‌ کنید، انجام می‌ شود.
•  برای دریافت حواله ارز دولتی از بانک پارسیان، بین ساعات ۹:۳۰ تا ۱۲:۳۰ به بانک مراجعه کنید.