CPT یکی از اصطلاحات مهم در حوزه تجارت بینالمللی است که از مجموعه استاندارد اصطلاحات Incoterms بهره میبرد. این اصطلاح به عنوان پیشوند “Carriage Paid To” شناخته میشود و برای تعیین شرایط تحویل کالا در معاملات بینالمللی مورد استفاده قرار میگیرد.
در واقع، در شرایط CPT، فروشنده مسئولیت تحویل کالا را با هزینههای مربوط به حمل و نقل به یک حامل یا شخص دیگری که توسط فروشنده معرفی شده است، برعهده دارد. این روش تحویل به معنای این است که تا لحظه تحویل کالا به حامل معرفیشده، همه ریسکها از جمله خسارت و خطرهای احتمالی تا رسیدن محموله به مقصد، بر عهدهٔ فروشنده است.
با اختیار این روش تحویل، تفاهم نامه یا قرارداد میان طرفین تعیین میکند که کدام طرف (فروشنده یا خریدار) مسئولیتها و ریسکهای مربوط به حمل و نقل کالا را باید بپذیرد. این اصطلاح از اهمیت بسزایی برخوردار است زیرا نقش مهمی در تعیین مسئولیتها و حقوق طرفین در فرایند حمل و نقل بینالمللی دارد.
اینکورترم و انتقال مسئولیت ؟
در قرارداد CPT، مسئولی انتق از فروشنده به خریدار در لحظهای از فرآیند حمل و نقل روشن میشود که کالاها به اولین حامل تحویل داده میشوند. در این شرایط، فروشنده باید هزینه حمل و نقل را ترتیب دهد و پرداخت کند و کالاها را به یک حامل یا فرد معین در مقصد تحویل دهد. در این توافق، فروشنده تضمین میکند که کالاها برای صادرات آماده میشوند و به مقصد مشخص شده تحویل داده میشوند. همچنین، هزینه حمل کالا تا مقصد توسط فروشنده پرداخت میشود. واضح است که در این قرارداد، خطر آسیب یا از دست دادن محموله از فروشنده به خریدار منتقل میشود. به عبارت دیگر، پس از تحویل به حامل، فروشنده تنها مسئول ترتیب حمل و نقل تا مقصد خواهد بود و به تأمین بیمه کردن کالا در طول حمل و نقل مشغول نخواهد بود.
در صورتی که در فرآیند حمل و نقل بیش از یک حامل شرکت داشته باشد، مسئولیتها و هزینهها پس از تحویل به اولین حامل، به خریدار منتقل میشود. به عبارت دیگر، اگر مثلاً بعد از تحویل به یک حامل اتفاقی برای محموله رخ دهد، مسئولیت این خسارت بر عهده خریدار است زیرا در آن زمان کالاها به اولین حامل تحویل داده شده اند.
برای کاهش این خطر، خریدار میتواند در قرارداد خود توافقی به نام CIP (Carriage and Insurance Paid to) را در نظر بگیرد. طبق این توافق، فروشنده موظف است کالاها را در طول حمل و نقل بیمه کند و خریدار نیز هزینه بیمه را پرداخت کند. این اقدام کمک میکند تا خریدار در صورت وقوع خسارت، تحت پوشش بیمه قرار گیرد و بتواند از خسارتهای احتمالی جبران دریافت کند.
هزینههای مربوط به بارگیری و تخلیه (THC) معمولاً زیر قیمت CPT (Carriage Paid To)
در حمل و نقل بینالمللی، هزینههای مربوط به بارگیری و تخلیه (THC) معمولاً زیر قیمت CPT (Carriage Paid To) و همچنین مالیات صادرات در نرخ کلی حمل و نقل تعیین میشود که توسط فروشنده اعلام میشود. به منظور پیشگیری از هرگونه ابهام یا هزینههای غیرمنتظره، توصیه میشود که خریداران، در هنگام انعقاد قرارداد با فروشنده و شرکت حمل و نقل، از آنها سوال کنید که آیا هزینه THC در قیمت CPT در نظر گرفته شده است یا خیر؟ این اقدام به وضوح کردن شرایط مالی و جلوگیری از هر نوع ابهاماتی کمک میکند.
حامل در CPT
در یک قرارداد CPT (Carriage Paid To)، حامل ممکن است یک نهاد باشد که به صورت مستقیم مسئولیت حمل و نقل فیزیکی محموله را بر عهده دارد. این نهاد میتواند یک شرکت حمل و نقل دریایی، خدمات بار هوایی یا ارائهدهنده خدمات لجستیک باشد. همچنین، حامل ممکن است یک شخص حقیقی یا حقوقی باشد که توسط فروشنده جهت انجام حمل و نقل مأمور شده است. مسئولیت حمل و نقل از فروشنده برابر با CPT تا زمان تحویل محموله به حامل منتقل میشود، و پس از آن، حامل از آن زمان به بعد مسئول حمل و نقل محموله میشود.
تعهدات فروشنده در یک قرارداد CPT
تعهداتی که فروشنده در یک قرارداد CPT (Carriage Paid To) باید بر عهده بگیرد شامل موارد زیر میشود:
– تضمین تحویل محموله، فاکتور تجاری و مدارک مربوطه به خریدار در موقعیت مقرر شده
– انجام بستهبندی صادراتی و علامتگذاری صحیح محموله بر اساس نیازهای حمل و نقل
– فراهم کردن مجوزها و اوراق مورد نیاز برای صادرات و امور گمرکی
– هماهنگی و ترتیب حمل و نقل محموله تا محل بارگیری و تحویل به حامل
– پرداخت هزینههای بازرسی و تأیید کیفیت محموله قبل از ارسال آن
– پرداخت هزینههای مربوط به بارگیری و بستهبندی محموله
– تحمل هزینههای تحویل محموله در مقصد تعیین شده در قرارداد
– ارائه مدارک و مستندات مربوط به تحویل محموله به خریدار به موقع و به صورت صحیح
تعهدات خریدار در قرارداد CPT
وظایف و تعهداتی که باید توسط خریدار در قرارداد CPT (Carriage Paid To) انجام شود عبارتند از:
– پرداخت هزینههای مربوط به کالاها طبق شرایط و مقررات مشخص شده در قرارداد فروش
– انجام امور مربوط به رسیدگی به مقررات و گمرکات واردات و پرداخت هزینههای گمرکی
– پرداخت هزینههای بازرسی و تأیید کیفیت محموله قبل از حمل و نقل وارداتی
– تکمیل و پرداخت هزینههای مربوط به گمرک در مقصد تعیین شده در قرارداد، به منظور تسویه مسائل گمرکی و واردات کالا به صورت منظم و به موقع.
مزایا و معایب قرارداد Incoterm CPT
از سوی فروشنده:
– از آنجایی که مسئولیت حمل و نقل کالا تا رسیدن به مقصد مشتری بر عهده فروشنده است، فروشنده باید هزینههای حمل و نقل و بستهبندی را تحمل کند.
– فروشنده باید تمام مراحل مربوط به تهیه مدارک و انجام امور قانونی مرتبط با صادرات را بر عهده داشته باشد.
– این قرارداد میتواند فروشنده را جذابتر و معتمدتر در نگاه خریدارانی که ممکن است به دلیل خطرات حمل و نقل مردد باشند، نشان دهد و برای او فرصتهای جدید باز کند.
از سوی خریدار:
– خریدار از مزیت کاهش خطرات مرتبط با حمل و نقل کالا بهرهمند میشود زیرا تا زمانی که کالا به دست حامل نرسیده است، مسئول هر گونه ضرر یا صدمه نیست.
– مراحل مربوط به مدارک و امور قانونی حمل و نقل که شامل هماهنگی با حامل، رسیدگی به امور گمرکی و مالیاتی و دیگر امور صادراتی است، توسط فروشنده انجام میشود که باعث آسانی و کمتر شدن بارگیری اداری بر خریدار میشود.
به طور کلی، در مورد قرارداد CPT، برای فروشنده مسئولیتهای بیشتری در خصوص حمل و نقل و مراحل مربوطه دارد و این میتواند به نفع هر دو طرف این توافق به شمار رود.
مزایا و معایب قرارداد Incoterm CPT به شرح زیر است:
مزایا:
– برای فروشنده، این قرارداد میتواند به عنوان یک فرصت جذاب برای افزایش اعتماد و جلب خریداران جدید باشد، زیرا مسئولیت حمل و نقل کالا تا رسیدن به مقصد نهایی برعهده فروشنده است.
– خریدار از مزایای کاهش خطرات مرتبط با حمل و نقل کالا بهرهمند میشود زیرا تا آن زمان که کالا به دست حامل نرسیده است، مسئول هر گونه ضرر یا صدمه نیست.
– انجام مراحل مربوط به مدارک و امور قانونی حمل و نقل توسط فروشنده، بارگیری اداری خریدار را کاهش میدهد و فرآیند ترانزیت سریعتر و سادهتر انجام میشود.
معایب:
– برای فروشنده، خطرات حمل و نقل افزایش مییابد زیرا تا زمانی که کالا تحویل حامل نشده باشد، مسئول هر گونه ضرر یا صدمه میباشد.
– اگر حامل از مسیر مشخص شده توسط فروشنده کالاها را به مقصد نهایی نرساند، ممکن است با تأخیر و هزینههای اضافی مواجه شود.
– در CPT، خریدار مسئولیت رسیدگی به ترانزیت را بر عهده دارد و فروشنده مسئولیت بیمه محموله را ندارد، که میتواند مشکلات بیمهای برای خریدار ایجاد کند.
