صادرات موقت (Temporary Export) یکی ازوش‌های صادرات کالا به خارج از کشور است که به منظور تعمیر یا شرکت در نمایشگاه‌های بین المللی انجام می‌شود. در این روش، بازرگانان ایرانی برای معرفی بهتر محصولات خود، کالاهای محدودی از دسته‌های مختلف مانند لوازم خانگی و صنعتی، شکلات، شیرینی و غیره را با هدف نمایش در فضای نمایشگاه به خارج از کشور صادر می‌کنند. تا پایان این مقاله با کرم بابا همراه باشید تا جامع ترین مطالب درباره صادرات قطعی و موقت را بدست بیاورید.

اما صادرکننده موظف است پس از سپری شدن مدت زمان مشخص شده، کالا را به کشور اصلی بازگردانده یا برای صادرات قطعی مجوز‌ها و مراحل لازم را طی کند. از این روش صادرات موقت برای بازاریابی کالاهای صادراتی نیز استفاده می‌شود. در این صورت، بازرگانان در صورت پیدا کردن مشتری برای کالاهای خود، به صادرات قطعی آنها می‌پردازند.

روش صادرات موقت از دیگر روش‌های معتبر صادرات است که به بازرگانان امکان می‌دهد تا به طور موقت کالاهای خود را به خارج از کشور ارسال کنند و در عین حال از مزایای مرتبط با این روش مانند کاهش هزینه‌ها، افزایش آگاهی مشتریان درباره کالاها و همچنین ایجاد فرصت برای توسعه بازار خارجی بهره‌برداری کنند. صادرات موقت با ارائه گواهی صادرات موقت توسط مقامات مربوطه انجام می‌شود که نشان می‌دهد کالا برای استفاده موقت و بدون نیاز به پرداخت مالیات صادراتی صادر شده است.

همچنین، نیاز است که صادرکننده مشروط بر بازگشت کالا به کشور اصلی باشد و در صورت عدم برگشت کالا، مالیات صادراتی و هزینه‌های مربوطه را به دستگاه‌های مربوطه پرداخت نماید. با استفاده از صادرات موقت، بازرگانان می‌توانند به صورت موقت و با هدف‌های مختلف، کالاهای خود را به خارج از کشور ارسال کنند و در عین حال از مزایای این روش برای ترویج محصولات و جذب مشتریان استفاده نمایند.

صادرات موقت چیست؟ 

به‌طور کامل، صادرات موقت یک روش ارسال موقت کالاها از قلمرو گمرکی یک کشور به منظور استفاده در نمایشگاه‌های بین‌المللی و یا تعمیر کالا است. در این روش صادراتی، کالاها به صورت موقت و بدون پرداخت عوارض گمرکی از کشور صادر می‌شوند، اما پس از مدتی باید به کشور اصلی بازگردند. در این فرآیند، بازرگانان می‌توانند کالاهای خود را جهت معرفی در نمایشگاه‌های بین‌المللی به خارج از کشور صادر کنند. همچنین، این روش می‌تواند برای تعمیر کالاها در خارج از کشور نیز استفاده شود. در هر دو مورد، کالاها بدون پرداخت عوارض گمرکی و به صورت موقت از قلمرو گمرکی کشور صادر می‌شوند.

در صورتی که فرآیند تعمیر کالا طولانی شود، صادرکننده می‌تواند از گمرک کشور مبدا صادرات برای تمدید مجوز صادرات موقتی کالا استفاده کند. در تعریف صادرات کالا موقت، باید به این نکته اشاره کنیم که کالاهای صادراتی در این روش به دو دسته تقسیم می‌شوند:

• کالاهای مصرفی: این مجموعه شامل کالاهایی است که به صورت موقت و برای عرضه در نمایشگاه‌های خارجی صادر می‌شوند. به عنوان مثال، شیرینی، شکلات و سایر محصولات غذایی محلی. بخشی از این محصولات به صورت رایگان به بازدیدکنندگان نمایشگاه اهدا می‌شود و بخش دیگر به آنها فروخته می‌شود. پس از بازگشت به کشور مبدا، باید فرآیند نهایی صادرات برای این محصولات انجام شود.
• کالاهای مصرفی دائمی: این دسته شامل کالاهایی مانند لوازم خانگی و ماشین آلات صنعتی است که در نمایشگاه‌های خارجی به فروش می‌رسند. در صورتی که این کالاها در نمایشگاه خریداری شوند، پس از پایان نمایشگاه و بازگشت به کشور مبدا، باید فرآیند صادرات نهایی برای آنها انجام شود. علاوه بر این، تعمیر دستگاه‌ها و ماشین‌آلات در خارج از کشور نیز مشمول قوانین صادرات موقت است و برای خروج این کالاها از کشور نیازی به پرداخت هزینه گمرکی نیست. در برخی موارد، تمام‌شدن تولید یک کالا در داخل کشور به دلیل عدم تکنولوژی یا هزینه کار قابلیت ندارد. در این موارد، پردازش تکمیل کالا در خارج از کشور انجام می‌شود و سپس کالا به کشور مبدا بازمی‌گردانده می‌شود.

صادرات قطعی چیست؟ 

صادرات قطعی زمانی صورت می‌گیرد که یک کالا با هدف فروش و مصرف در کشور دیگری به آن کشور صادر شود. برای تأیید این صادرات قطعی، یک گواهی صادراتی ثابت و قطعی صادر می‌شود.

صادرات قطعی کالا به دو دسته تجاری و غیر تجاری تقسیم می‌شود:

1. صادرات قطعی تجاری: در این نوع صادرات قطعی، مقدار کالای ارسالی به طور قابل توجهی زیاد است. به طور معمول، زمانی از صادرات قطعی تجاری یاد می‌شود که یک مقدار بزرگ از کالا به منظور فروش تجاری در کشور مقصد ارسال می‌شود.

2. صادرات قطعی غیر تجاری: در این نوع صادرات قطعی، مقدار کالای ارسالی کمتر است و بیشتر به عنوان نمونه، جهت بازاریابی یا به طور کلی برای مصارف غیر تجاری صادر می‌شود. به عبارت دیگر، اگر کمی از یک کالا به منظور نمونه گیری، تبلیغات یا استفاده غیر تجاری در کشور مقصد ارسال شود، به آن صادرات قطعی غیر تجاری می‌گویند.

به طور خلاصه، صادرات قطعی به معنای فروش و توزیع کالا در بازار خارجی است و با صدور گواهی صادراتی ثابت و قطعی تأیید می‌شود. اما برخلاف صادرات موقت که به مدت محدودی انجام می‌شود، صادرات قطعی برای هدف کسب و کار و بازاریابی در کشور مقصد انجام می‌شود.

مراحل صادرات قطعی 

برای انجام صادرات قطعی کالا، به شرح زیر مراحل را باید طی نمود:

1.تحویل کالا به انبار گمرک: ابتدا، کالاهای مورد نظر باید به انار گمرک تحویل داده شوند. در این مرحله، مسئولان گمرک کالاها را بررسی و ثبت می‌کنند.

2. تکمیل اظهارنامه و آماده سازی مدارک مورد نیاز: برای صادرات قطعی کالا، اظهارنامه صادرات باید تکمیل و به همراه مدارک لازم (مانند فاکتورها، بارنامه و گواهی ها) آماده شود. این اظهارنامه شامل اطلاعات جامعی درباره کالا و جزئیات مربوط به صادرکننده و واردکننده است.

3. دریافت شماره ثبت اظهارنامه: پس از تکمیل اظهارنامه صادرات، باید شماره ثبت اظهارنامه را از مرجع صادراتی مربوطه دریافت کنید. این شماره به عنوان یک شناسه منحصر به فرد برای صادرات کالا استفاده می‌شود.

4. مراجعه به سرویس ارزیابی و اخذ پروانه صادراتی: برخی از کشورها نیاز به ارزیابی تخصصی برای کالاهای صادراتی دارند. در این صورت، باید به سرویس ارزیابی معتبر مراجعه کرده و پروانه صادراتی را برای کالاها دریافت کنید.

5. خروج کالا از مرز تحت نظارت کارشناس گمرک: در آخرین مرحله، باید کالاها را با همراهی یک کارشناس گمرک، از مرز خروجی خارج کرده و وارد کشور مقصد نمایید.

قوانین صادرات موقت 

قانون صادرات موقت مشرواً در قانون امور گمرکی ایران در ماده‌های 71 تا 75 ذکر شده است. صادرات موقت کالا نیازمند رعایت قوانین و مقرراتی است که در این قسمت از قانون تعریف شده است. براساس این قوانین، هر شخصی که قصد صادرات موقت کالای خود به خارج از کشور را دارد، موظف است این قوانین را رعایت کند، بخصوص در صورتی که برای شرکت در نمایشگاه‌های بین‌المللی یا تعمیر دستگاه‌ها و ماشین‌آلات اقدام می‌کند. بطور خلاصه، قوانین صادرات موقت عبارتند از:

• صادرات موقت مجاز است برای اهداف مشخص مانند ساخت، پردازش، تعمیر، تکمیل، شرکت در نمایشگاه یا استفاده شخصی و تردد بین ایران و سایر کشورها، و همچنین برای ارائه خدمات فنی و مهندسی به صورت موقت.
• برای انجام صادرات موقت، باید مدت زمان مشخصی را که در آیین‌نامه اجرایی این قانون تعیین می‌شود، کالا به خارج از کشور صادر شده و سپس بازگردانده شود.
• در صورت عدم بازگشت کالا تا پایان مهلت تعیین شده، اقداماتی برای وصول تضمین یا پیگیری اجرای تعهد انجام می‌شود. در مواردی که صادرات قطعی کالا ممنوع یا مشروط است، مقررات قاچاق اعمال می‌شود.
• اگر مهر و موم و پلمپ روی بسته و محتویات آن تخریب شده باشد یا گمرک نتواند کالا را تشخیص دهد، کالا مانند یک کالای وارداتی به حساب گرفته می‌شود و مقررات مربوط به کالاهای وارداتی برای آن اجرا می‌شود.
• در صورت بازگشت کالا از صادره، حقوق ورودی معاف است. اما اگر قطعات یا لوازمی در طول تعمیر تعویض شوند و یا به کالا قطعه جدیدی اضافه یا متصل شود، ممکن است حقوق ورودی پرداخت شود.

اعتبار صادرات موقت 

مجوز صادرات موقت عادتاً به مدت 6 ماه صادر می‌شود. در این مجوز، فرصت برای صادرکننده تعیین می‌شود تا کالا را به کشور مقصد صادر و پس از پایان مدت اعتبار، کالا را به کشور مبدأ بازگرداند. در صورتی که شخصی که صاحب کالاست در مدت اعتبار مجوز قصد صادرات نداشته باشد، باید برای تمدید مجوز اقدام کند. مدت تمدید مجوز صادرات موقت معمولاً به صورت 3 ماه تعیین می‌شود.

برای صادرات موقت، شخص باید کالاهای خود را به مقصد صادر و پس از پایان مدت مجوز، کالاها را به کشور مبدأ بازگرداند. در این فرآیند، کارشناسان گمرک بررسی و ارزیابی کالاها را انجام می‌دهند و پس از تأیید، مجوز صادرات موقت به صورت رسمی صادر می‌شود. در صورت عدم رعایت قوانین و مقررات، کالاها قابلیت پلمپ و ضبط توسط گمرک را دارند. 

مدارک مورد نیاز برای صادرات موقت 

برای صدور مجوز صادرات موقت، طبق ماده 129 قانون صادرات کالا گمرک ایران، شخصی که قصد صادرات موقت کالای خود به خارج از کشور را دارد، باید مدارک زیر را به گمرک ارائه دهد:

1. اسناد مالکیت کالا: این شامل مدارکی مانند فاکتورها، سند تأیید پرداخت و دیگر اسنادی است که نشان دهنده مالکیت کالا توسط شخص صاحب آن می‌باشد.

2. مجوزهای مورد نیاز: بسته به نوع کالای صادراتی، ممکن است نیاز به مجوزهای خاصی باشد. برای مثال، در صورت صادرات کالاهای حساس یا محدودیت‌دار مانند محصولات غذایی، دارویی یا محصولات صنعتی، مجوز خاصی از مراجع ذی‌صلاح ممکن است لازم باشد.

3. پروانه شناسایی صادره نیروی انتظامی برای وسایل نقلیه: در صورت استفاده از وسایل نقلیه برای صادرات کالا، لازم است پروانه شناسایی صادره نیروی انتظامی را نیز به همراه داشته باشید.

بعد از ارائه این مدارک، کارشناسان گمرک کالا را بررسی و ارزیابی می‌کنند و در صورت تأیید، مجوز صادرات موقت برای شما صادر می‌شود.

مدارک‌مورد نیاز برای صادرات قطعی 

برای صادرات قطعی کالا، لازم است مجوزها، فرم‌ها و مدارک زیر را تهیه و آماده‌سازی کنید:

• اظهارنامه: این مدرک مهمترین مدرک در صادرات قطعی است. اظهارنامه باید حاوی اطلاعات جامعی درباره کالا، شرح وزن و ارزش، نام و اطلاعات صادرکننده و واردکننده باشد.
• قبض انبار: این مدرک برای تحویل کالا به انبار گمرکی استفاده می‌شود. در آن، جزئیات کالاهایی که قصد صادرات دارید، شامل تعداد، وزن و ارزش آن‌ها باید ذکر شود.
• کارت بازرگانی: این کارت برای افراد حقوقی استفاده می‌شود و نشان‌دهنده این است که شما مجوز و صلاحیت لازم برای انجام فعالیت‌های تجاری و صادرات دارید.
•  سیاهه عدل بندی: این مدرک نشان‌دهنده عدم وجود هر گونه تخلفات یا مشکلات قانونی در کسب و کار شما است. برای صادرات قطعی، سیاهه عدل بندی باید بدون هر گونه تخلفی باشد.
• برگ باسکول: این مدرک ضمانت می‌دهد که شما به تعهدات مالی خود در قبال گمرک پایبند هستید. برگ باسکم برای صادرکنندگان ثبت شده و قادر به انجام صادرات قطعی می‌شوند.

توصیه می‌شود قبل از اقدام به صادرات قطعی کالا، با وزارت بازرگانی و سازمان گمرک تماس بگیرید و لیست مدارک دقیق و الزامات موردنیاز را بررسی کنید.