کارنه تیر (TIR Carnet) به عنوان یک مدرک بین المللی استفاده می‌شود تا حمل و نقل جاده‌ای کالاها را بین کشورهای عضو کنوانسیون TIR (ترانزیت بین المللی جاده‌ای) تسهیل کند. این مدرک در کاهش زمان و هزینه‌های حمل و نقل بین المللی کالاها نقش مهمی دارد. فعالیت‌های حمل و نقل بین المللی کالاها پیچیده و زمان‌بر است، اما با استفاده از کارنه تیر امکان انجام این فرآیند به سهولت بیشتر فراهم می‌شود. کارنه تیر به صورت یک مدرک بین المللی برای تسهیل حرکت کالاها استفاده می‌شود. با داشتن این مدرک، کالاها در طول مسیر حمل و نقل از کشور مبدأ تا کشور مقصد، تحت نظارت و کنترل مستمر قرار می‌گیرند، که این امر باعث می‌شود که حمل و نقل بین المللی سریع‌تر و کارآمدتر صورت پذیرد.

استفاده از کارنه تیر باعث ابزاری شدن فرآیند گمرکی در کشور مبدأ و کشور مقصد می‌شود. با این شیوه، برای کالاهای متحرک، ترانزیت بین المللی بدون توقف میسر است و به همین دلیل، زمان و هزینه حمل و نقل کاهش می‌یابد.

آشنایی با مفهوم کارنه تیر

کارنه تیر (TIR Carnet) یک مدرک بین المللی است که برای تسهیل حمل و نقل جاده‌ای کالاها بین کشورهای عضو کنوانسیون TIR (ترانزیت بین المللی جاده‌ای) صادر می‌شود. این مدرک باعث ساده‌تر شدن فرآیند حمل و نقل بین المللی کالاها، کاهش هزینه‌ها و زمان انجام آن‌ها می‌شود. با داشتن کارنه تیر، کالاها در طول مسیر حمل و نقل از کشور مبدأ تا کشور مقصد تحت نظارت و کنترل قرار می‌گیرند. به این ترتیب، فرایند گمرکی در کشور مبدأ و مقصد تسریع می‌شود و کالاها بدون توقف و بازرسی‌های مکرر عبور می‌کنند. همچنین، این مدرک امنیت حمل و نقل را نیز تضمین می‌کند.

استفاده از کارنه تیر منجر به ساده‌تر شدن رویه‌های گمرکی می‌شود و نیاز به دریافت مجوزهای گمرکی جداگانه برای هر مرحله از حمل و نقل کالا از بین می‌رود. این امر باعث افزایش سرعت ارسال کالاها از مبدأ به مقصد مورد نظر می‌شود. لازم به ذکر است که کارنه تیر باید به صورت فیزیکی همراه کالاها و وسیله نقلیه ارسال شود و برای حمل بار دریایی کاربردی ندارد. با دریافت کارت تیر و استفاده از این مدرک، شرکت‌های حمل و نقل بین المللی می‌توانند با ساده‌تر کردن روند گمرکی، به طور قابل توجهی زمان و هزینه حمل و نقل را کاهش دهند.

نحوه کار کارنه تیر چگونه است؟

کارنه تیر (TIR Carnet) یک کارت ترانزیت بین‌المللی است که توسط دارندگانش برای سفرهای جاده‌ای مورد استفاده قرار می‌گیرد. این کارت، باعث ساده‌تر شدن فرآیند حمل و نقل کالاها بین کشورهای عضو کنوانسیون TIR می‌شود و به صورت پذیرفته شده در سراسر جهان مورد تقبل قرار می‌گیرد.

با استفاده از کارنه تیر، دارندگان مجوز می‌توانند کالاها را بدون توقف در مرزهای میانی حمل کنند و مستقیماً از نقطه A به نقطه B حرکت دهند. این کارت به آن‌ها این امکان را می‌دهد که از کنترل گمرکی در مرزهای میانی معاف شوند و فقط در گمرک مبدأ و مقصد بازرسی شوند.

با داشتن کارنه تیر، هنگام عبور از گمرک‌های ترانزیتی، نیازی به پرداخت مالیات واردات/صادرات نیست، اما در صورتی که وسیله نقلیه کالا را در کشورهای میانی تحویل ندهد، باید مالیات مربوطه پرداخت شود. این کارنه همچنین تضمین می‌کند که بررسی‌های گمرکی انجام شده در سایر نقاط مسیر توسط همه طرفین رسمیت دارد.

هر برگه کارنه تیر شامل اطلاعات کالاهای ارسالی است و بر روی آن‌ها شماره اسناد جداشدنی قرار دارد که برای کنترل گمرکی استفاده می‌شود. تعداد برگه‌های کارنه تیر حداقل 6 و حداکثر 20 برگ است، و بر روی هر برگه (volet) جزئیات کالاها نوشته می‌شود. استفاده از کارنه تیر در فرآیند حمل و نقل بین المللی کالاها، سرعت و کارآمدی را افزایش می‌دهد و نیاز به برخورداری از مجوزهای گمرکی جداگانه برای هر مرحله از حمل و نقل را از بین می‌برد. با استفاده از این سند، شرکت‌های حمل و نقل بین المللی می‌توانند زمان و هزینه حمل و نقل را بهبود بخشند و عملکرد گمرکی را تسریع کنند.

آشنایی با اصول کارنه تیر 

سیستم حمل و نقل گمرکی TIR بر پایه 6 اصل اساسی کار می‌کند. این اصول عبارتند از:

1. حرکت امن کالاها: کالاها باید در وسایل نقلیه یا کانتینرهای ایمن حرکت کنند، تا جلوگیری از خسارت و آسیب به کالاها در طول سفر.

2. بیمه کالاها: هنگام حمل و نقل کالا، عوارض و مالیات‌ها باید توسط یک بیمه معتبر بین‌المللی پوشش داده شوند، تا در صورت وقوع حادثه‌ای، خسارت‌ها تحت پوشش بیمه قرار گیرند.

3. استفاده از سند گمرکی: کالاها باید همراه با یک سند گمرکی پذیرفته شده بین‌المللی حمل شوند، تا از قانونی بودن حمل و نقل آنها در کشورهای مختلف اطمینان حاصل شود.

4. توافق بین کشورها: اقدامات کنترل گمرکی انجام شده در کشور مبدأ باید توسط همه کشورهای ترانزیت و مقصد پذیرفته شده باشد، تا حمل و نقل بین المللی کالاها به سرعت و بدون مشکل انجام شود.

5. مجوز قبلی: استفاده از کارنه تیر برای جابجایی کالاها به مجوز قبلی مقامات ملی (گمرک) بستگی دارد، تا اطلاعات لازم برای تایید تخلیه کالا در پایان عملیات TIR برای مقامات گمرکی ارسال شود.

6. استفاده از SafeTIR: براساس اصل ششم کارنه تیر، اطلاعات SafeTIR باید توسط گمرک برای تایید تخلیه کالا در پایان عملیات TIR برای مقامات گمرکی ارسال شود، تا امنیت کامل در فرآیند حمل و نقل حاکم شود.

این اصول اهمیت بالایی در ارسال مطمئن و ایمن کالاها به مقصد مورد نظر و ایجاد امنیت در مسیر حمل و نقل دارند. تمام شرکت‌های حمل و نقل بین‌المللی موظف هستند که این اصول را رعایت کنند. 

مشخصات درج شده در کارنه تیر 

سند کارنه تیر، که برای ترانزیت بین‌المللی کالا در کشور مبدا صادر می‌شود، به منظور افزایش سرعت حمل‌ونقل و سهولت انجام بازرسی محموله‌ها طراحی شده است. در این سند، مشخصات معینی درج می‌شود که در ادامه به آنها اشاره خواهیم کرد:

• شماره سند: هر کارنه تیر دارای یک شماره سری منحصربه‌فرد برای شناسایی سند است.
• نام و آدرس صادرکننده: درج نام و آدرس شرکت یا سازمانی که کارنه تیر را صادر کرده است.
• نام و آدرس خریدار: درج نام و آدرس معامله‌کننده (شرکت یا سازمان) که کالا را خریداری کرده و قصد حمل آن را با استفاده از کارنه تیر دارد.
• نام و آدرس شرکت حمل‌ونقل: درج نام و آدرس شرکت حمل‌ونقل که مسئول حمل کالا با استفاده از کارنه تیر است.
• شماره‌های ثبتی: درج شماره‌های ثبتی که به شرکت حمل‌ونقل، صادرکننده و خریدار اختصاص داده می‌شود.
• جزئیات کالا: شامل نام، تعداد، وزن، حجم، ارزش و سایر جزئیات حمل‌ونقل مرتبط با کالا در سند کارنه تیر ذکر می‌شود.
• تاریخ‌های حمل‌ونقل: درج تاریخ خروج از کشور مبدا و ورود به کشور مقصد در سند کارنه تیر الزامی است.
• امضای مجاز: جهت تایید صحت اطلاعات درج شده در کارنه تیر، امضای مجاز از شرکت حمل‌ونقل، صادرکننده و خریدار الزامی است.

در صورتی که محموله از چند کانتینر تشکیل شده باشد، کارنه تیر به کل وسیله نقلیه و همه کانتینرها متعلق می‌شود.

مزایا و اهمیت کارنه تیر 

در تهیه مدارک کارنه تیر، شرکت‌های حمل‌ونقل نیازی به اخذ مجوزهای گمرکی جداگانه برای حمل‌ونقل کالاها از یک کشور به کشور دیگر نخواهند داشت. این موضوع باعث افزایش سرعت حمل‌ونقل بین‌الملی و کاهش هزینه‌ها می‌ود. زیر به برخی از مزایای مم مدرک کارنه تیر در روش حمل‌ونقل بین المللی زمینی اشاره می‌کنیم:

– تسهیل فرآیندهای گمرکی و جابه‌جایی محموله‌های تجاری به دلیل حذف نیاز به تهیه تضمین‌های اضافی برای عبور از گمرک‌های موجود در مسیر.

– کاهش هزینه‌ها و زمان جابه‌جایی با حذف نیاز به تهیه اظهارنامه‌ها و تضمین‌های محلی.

– جلوگیری از وقوع خسارت در روند بازرسی‌های متعدد در گمرک‌های مختلف.

– تسهیل در امور حمل‌ونقل بین‌المللی و ترانزیت کالا.

– جلوگیری از ترافیک در مسیرهای بازرسی کالا.

بزرگترین و مهمترین مزیت کارنه تیر این است که فرآیند حمل‌ونقل بین‌المللی ساده‌تر و سریع‌تر می‌شود. این سند به کسب‌وکارها این امکان را می‌دهد که با سرعت و کارایی بیشتری به بازارهای جهانی وارد شوند.

دریافت مجوز برای کارنه تیر

مجوز کارنه تیر در هر کشور عضو دارای الزامات خاصی است. اما در زیر به برخی از الزامات عمومی دریافت این مجوز اشاره خواهیم کرد: 

• رعایت قوانین گمرکی یا مالیاتی: برای دریافت مجوز TIR، باید قبل از اینکه درخواست خود را ارائه دهید، قوانین گمرکی یا مالیاتی هر کشور را که قبلاً نقض نکرده‌اید رعایت کنید.
•  تسلیم اظهارنامه تعهد به انجمن ملی حمل‌و‌نقل جاده‌ای: برای دریافت مجوز TIR، باید اظهارنامه‌ای را که به تعهد شما در قبال رعایت کنوانسیون TIR اشاره دارد، به انجمن ملی حمل‌و‌نقل جاده‌ای تحویل دهید. همچنین، باید دانش کاملی درباره کنوانسیون TIR داشته باشید.
• الزامات ضمانت: برای دریافت مجوز TIR، باید الزامات ضمانت تعیین شده توسط انجمن را برآورده کنید. این الزامات شامل پرداخت ودیعه تضمینی است که به عنوان یک ضمانت برای انجام حمل‌ونقل صحیح و رعایت کنوانسیون TIR در نظر گرفته می‌شود.

در صورتی که موفق شوید این الزامات را برآورده کنید، امکان دریافت مجوز TIR وجود دارد. مدت اعتبار این مجوز توسط انجمن صادر کننده مشخص می‌شود و هیچگاه بیش از ۷۵ روز نمی‌تواند باشد. همچنین، قابلیت تمدید ندارد.  قبل از درخواست مجوزهای اضافی، بهتر است حتماً دریافت مدارک اصلی مانند کارنه تیر را انجام داده و به استانداردهای اجباری رعایت شده توسط انجمن هماهنگی بین‌المللی حمل و نقل جاده‌ای توجه کنید.