در دنیای تجارت بین‌الملل، جایی که کالاها به طور مداوم از مرزها عبور می‌کنند، وجود یک سیستم طبقه‌بندی استاندارد و جهانی برای شناسایی و کنترل این کالاها از اهمیت بالایی برخوردار است. کد تعرفه گمرکی بین‌المللی کالا، که معمولاً با نام HS Code شناخته می‌شود، دقیقاً همین نقش را ایفا میکند. این شناسه هشت رقمی منحصر به فرد، نه تنها به عنوان یک زبان مشترک برای گمرکات کشورهای مختلف عمل میکند، بلکه بستری را برای تسهیل فرآیندهای تجاری، جمع‌آوری آمار دقیق و اجرای مقررات بین‌المللی فراهم می‌آورد. در این مقاله، به بررسی عمیق‌تر ساختار، کاربردها و اهمیت HS Code در عرصه تجارت جهانی خواهیم پرداخت و نقش حیاتی آن را در سازماندهی و تسهیل تبادلات بین‌المللی کالا مورد واکاوی قرار خواهیم داد.
HS Code چیست؟
HS Code مخفف Harmonized System Code و به معنی کد تعرفه بین المللی گمرکی کالا می باشد. کد تعرفه گمرکی، یک عدد هشت رقمی یکتا برای شناسایی هر نوع کالایی است. این کد در سطح بین‌المللی و بر اساس سیستم هماهنگ نامگذاری کالا (Nomenclature) تعیین می‌گردد و به منظور کنترل، شناسایی، استانداردسازی و طبقه‌بندی کالاها در تجارت جهانی مورد استفاده قرار می‌گیرد. سیستم Nomenclature یک توافق هماهنگ بین کشورهای عضو سازمان جهانی گمرک است.
اهمیت دریافت HS Code
یکی از حیاتی‌ترین گام‌ها پیش از نهایی کردن سفارش کالا، دریافت کد تعرفه گمرکی آن است. این کد از آن جهت اهمیت دارد که به صاحبان کسب‌وکار امکان می‌دهد پیش از هر اقدامی از مجوزهای مورد نیاز برای واردات و ترخیص کالاهایشان، میزان حقوق ورودی و همچنین مجاز یا غیرمجاز بودن آنها آگاه شوند. با توجه به ماهیت بین‌المللی این سیستم کدگذاری، سازمان‌های تجاری و گمرک‌ها توجه ویژه‌ای به دریافت کد تعرفه گمرکی برای واردات کالا دارند؛ چرا که این سیستم مبنای اصلی انجام تشریفات گمرکی، کنترل تجارت بین‌المللی و نظارت بر ورود و خروج کالاها به شمار می‌رود.
کاربردهای HS Code
- برای اینکه بتوانید کالایی را وارد کنید و سفارشتان را ثبت نمایید، لازم است اطلاعات مربوط به جزئیات آن کالا را داشته باشید.
- برای ترخیص کالا از گمرک، لازم است مجوزهای مربوط به آن را دریافت کنید. این کد به شما کمک میکند تا از مجوزهای مورد نیاز برای کالای مورد نظر خود مطلع شوید.
- حق ورودی کالا، مبلغی است که برای وارد کردن کالا به کشور پرداخت می‌شود و شامل دو بخش اصلی است: تعرفه گمرکی و سود بازرگانی.
واردکنندگان کالا باید پیش از ثبت سفارش، از فهرست کالاهای غیرمجاز برای ورود به کشور مورد نظر مطلع شوند. این امر به دلیل وجود مقررات داخلی است که برخی از اقلام را برای واردات ممنوع کرده است.
- برای تعیین اینکه آیا یک کالا خطرناک است یا خیر، باید به ماهیت آن توجه کرد. برای مثال، موادی مانند مواد شیمیایی در زمره مواد خطرناک قرار می‌گیرند. همچنین، برخی از کالاهای بهداشتی ممکن است نیازمند گذراندن دوره قرنطینه باشند.
این کد به شما کمک میکند تا درباره مقررات صادراتی کشور مبدا به سایر کشورها اطلاعات لازم را به دست آورید.
- داشتن جامعه آماری برای سازمان گمرک اهمیت بسزایی دارد؛ زیرا این سیستم کدگذاری در زمینه تجارت بین‌المللی، داده‌های آماری ارزشمندی را در اختیار گمرکات کشورهای مبدأ و مقصد قرار می‌دهد.
- جمع‌آوری مالیات‌های داخلی، شاهرگ حیاتی اقتصاد هر کشوری محسوب می‌شود و توجه به آن ضرورتی انکارناپذیر است.
- شما میتوانید با استفاده از این کد، هزینه های مربوط به جابجایی مرسوله خود را پیگیری و مشاهده کنید.
ساختار HS Code
ساختار این سیستم طبقه بندی کالا به این صورت است: 21 فصل کلی و 99 دسته. کد هر کالا یک کد پنج رقمی است که دو رقم اول فصل، دو رقم دوم سرگروه، دو رقم سوم زیرگروه و دو رقم آخر طبقه بندی داخلی کشور را مشخص میکند. در ادامه فصول سیستم کد گذاری تعرفه برای کالاهای مختلف در ادامه آورده شده است:
- فصل اول: حیوانات زنده – محصولات حیوانی
- فصل دوم: محصولات نباتی و گیاهی
- فصل سوم: چربی ها و روغن های حیوانی یا نباتی – فرآورده های آنها
- فصل چهارم: محصولات مربوط به صنایع غذایی، نوشابه ها، آبگون های الکلی و …
- فصل پنجم: محصولات معدنی
- فصل ششم: محصولات صنایع شیمیایی یا صنایع وابسته به آن
- فصل هفتم: مواد پلاستیکی و اشیاء ساخته شده از آن، کائوچو و …
- فصل هشتم: پوست خام، چرم، پوست های نرم و اشیاء ساخته شده از این مواد
- فصل نهم: چوب و اشیاء چوبی، زغال چوب، چوب پنبه و اشیاء چوب پنبه ای و …
- فصل دهم: خمیر چوب یا سایر مواد الیافی سلولزی – کاغذ یا مقوا برای بازیافت
- فصل یازدهم: مواد و محصولات نساجی و مصنوعات تولید شده از این مواد
- فصل دوازدهم: کفش، کلاه، چتر آفتابی، عصا، عصای صندلی شو، شلاق و تازیانه، …
- فصل سیزدهم: مصنوعات ساخته شده از سنگ، گچ، سیمان، پنبه نسوز، میکا و …
- فصل چهاردهم: مروارید طبیعی یا پرورش داده شده، سنگ های گرانبها، فلزات و …
- فصل پانزدهم: فلزات معمولی (غیر گرانبها) و مصنوعات ساخته شده از آنها
- فصل شانزدهم: ماشین آلات و وسایل مکانیکی، ادوات و تجهیزات برقی، اجزاء و قطعات آنها و …
- فصل هفدهم: وسایل نقلیه زمینی، هوایی، آبی و تجهیزات ترابری مربوط به آنها
- فصل هجدهم: ماشین آلات و دستگاههای اپتیک، عکاسی، سینماتوگرافی، سنجش، کنترل و …
- فصل نوزدهم: اسلحه و مهمات، قطعات و جزئیات مرتبط با آنها
- فصل بیستم: سایر کالاها و مصنوعات مختلف
- فصل بیست و یکم: اشیاء هنری، اشیاء مربوط به کلکسیون یا عتیقه جات
استعلام کد HS برای یک کالا
برای پیدا کردن کد تعرفه گمرکی کالای مورد نظر، ابتدا به وب‌سایت IranCode.ir مراجعه کنید و در قسمت جستجو، نام آن کالا را وارد نمایید. پس از این کار، میتوانید دسته‌بندی‌های مربوط به تعرفه‌های گمرکی را مشاهده کنید.
به‌روزرسانی سامانه طبقه‌بندی تعرفه‌های گمرکی
سازمان جهانی گمرک هر پنج سال یک بار، اصلاحات و تغییرات مربوط به کدهای جدید را به اطلاع کشورهای گوناگون می‌رساند. این به‌روزرسانی پس از بررسی دقیق تغییرات ایجاد شده در انواع کالاها و محصولات صورت می‌گیرد. به گفته این سازمان، تغییرات اعمال شده با حدود ۳۵۱ مورد اصلاحی، بسیار گسترده و اساسی است. در این بازنگری، مسائل مهم زیست‌محیطی و اجتماعی در سطح جهانی، توجه ویژه‌ای را به خود جلب کرده است. تغییرات اساسی شامل موارد زیر می‌باشد:
- فناوری‌های نوین، از جمله فیبر نوری، دستگاههای شکل‌دهی فلزات، چاپگرهای سه‌بعدی، روش‌های تولید افزودنی و همچنین موضوع پسماندهای الکترونیکی، همگی نشان‌دهنده پیشرفت‌های چشمگیر در حوزه‌های مختلف هستند. می‌توان این موارد را در دسته‌بندی‌های مرتبط قرار داد.
- با هدف بهبود دقت آماری، حوزه صنایع غذایی، نوشیدنی و تنباکو در حال بازبینی و تنظیم نحوه طبقه‌بندی محصولات دخانی و نیکوتینی است.
- صنایع شیمیایی، با توجه به معاهدات بین‌المللی گوناگون، از جمله اصلاحات پروتکل مونترال (برای حفاظت از لایه اوزون)، کنوانسیون منع سلاح‌های شیمیایی و کنوانسیون استکهلم (در مورد آلاینده‌های آلی پایدار)، فعالیت می‌کنند.
- در بخش بهداشت، اقداماتی برای ساده‌سازی طبقه‌بندی کیت‌های تشخیصی و داروهای بی‌اثر (دارونماها) در حال انجام است.
