گواهی مبدا یکی از اسناد حیاتی در زمینه بازرگانی است، که نشان می‌دهد کالا در کشوری خاص تولید شده است. این مدرک مسئولیت اتاق بازرگانی را برای صدور آن بر عهده دارد. با توجه به اهمیت فراوان این سند در تجارت بین‌المللی، در این متن سعی داریم به طور جامع به معرفی این سند بپردازیم. لطفاً همراه کرم بابا باشید تا در پایان این مطلب، اطلاعات لازم را در این زمینه با شما عزیزان به اشتراک بگذاریم.
گواهی مبدا چیست؟
گواهی مبدأ، به طور عمومی به عنوان Certificate of Origin نیز شناخته می‌شود و یکی از اسناد اساسی در زمینه بازرگانی است. این مدرک نشان می‌دهد که کالا یا محصول مورد نظر در کدام کشور تولید شده است و اعتبار و کیفیت کشور تولید کننده را تأیید می‌کند. از طرف دیگر، این سند به عنوان یکی از مستندات لازم برای ترخیص کالا از گمرک شناخته می‌شود.
در بسیاری از حالات، برای دولت‌ها، گمرکات و بانک‌ها، تعیین کشور تولید کننده کالا اهمیت بسیاری دارد. زیرا دولت‌ها ممکن است برای کشورهای خاص تعرفه‌های وارداتی خاصی را اعمال کنند. در این شرایط، ارائه گواهی مبدأ به همراه مدارک حمل و نقل دیگر، امری ضروری و اساسی برای انجام ترتیبات گمرکی می‌باشد.
درخواست گواهی مبدا
برای صدور گواهی مبدأ، اشخاصی که دارای کارت بازرگانی هستند، می‌توانند از سامانه آنلاین صدور گواهی مبدأ استفاده کنند. این سامانه، یک پلتفرم جامع است که امکان ثبت درخواست‌های صدور گواهی مبدأ را فراهم می‌کند. با ورود به آدرس cscs.chambertrust.ir/ و وارد کردن شماره ملی و کلمه عبور، می‌توانید مراحل مورد نیاز برای صدور این گواهی را انجام دهید.
علاوه بر این روش آنلاین، می‌توانید با حضور شخصی و با داشتن مدارک لازم، به اتاق بازرگانی مراجعه کرده و درخواست خود برای صدور گواهی مبدأ را ثبت کنید. این روش نیز یک گزینه معتبر برای اخذ این گواهی محسوب می‌شود. استفاده از سامانه آنلاین برای صدور گواهی مبدأ، به دلیل سرعت و راحتی فرآیند، معمولاً ترجیح داده می‌شود. این فرایند، از طریق سامانه‌ای امن و توسط افراد دارای کارت بازرگانی قابل دسترسی است و از تدقیقات دقیق برای تضمین صحت اطلاعات استفاده می‌کند.
انواع گواهی مبدا
گواهی مبدا ترجیحی
گواهی مبدأ یا گواهی فرم A، به عنوان یک سند با اهمیت شناخته می‌شود که در برخی کشورها، به ویژه در کشورهای توسعه یافته، به منظور حمایت از اقتصاد کشورهای در حال توسعه، تخفیف‌های تعرفه‌ای در نظر گرفته می‌شود. این گواهی مبدأ ترجیحی، در چنین شرایطی استفاده می‌شود و به عنوان ابزاری برای کمک به تسهیل تجارت و کاهش هزینه‌های وارداتی به کار می‌رود.
از طریق این سند، کالاهای تولید شده در کشورهای در حال توسعه، می‌توانند از تخفیفات تعرفه‌ای مخصوص بهره‌مند شوند، که این امر بهبود قابل توجهی در شرایط و هزینه‌های مرتبط با واردات کالا ایجاد می‌کند. استفاده از گواهی مبدأ ترجیحی در واردات، یکی از روش‌های مهم برای تشویق تجارت بین‌المللی و پشتیبانی از اقتصاد کشورهای در حال توسعه است.
گواهی مبدا غیر ترجیحی
گواهی مبدأ غیر ترجیحی، به تنهایی کشور تولید‌کننده کالا را مشخص می‌کند و اطلاعات مربوط به گیرنده و فرستنده کالا، وزن خالص و ناخالص، نوع بسته‌بندی و سایر جزئیات فنی کالا را شامل می‌شود. این نوع گواهینامه محدود به تعیین کشور تولید کننده است و به عنوان یک مدرک اصلی برای تشخیص منشأ کالا به کار می‌رود. اما بر خلاف گواهی مبدأ ترجیحی که تخفیفات تعرفه‌ای را فراهم می‌کند، این نوع از گواهینامه تنها به عنوان یک مدرک شناسایی کشور مبدأ عمل می‌کند و تخفیفات ویژه‌ای را فراهم نمی‌کند.
گواهی مبدا در ایران
در ایران، برای مدارک گواهی مبدأ، سه نوع اصلی وجود دارد:
- گواهی GSP (Generalized System of Preferences): این گواهی برای صادرات به کشورهای مشخصی مانند قرقیزستان، ترکیه، ژاپن، قزاقستان، اقیانوسیه، کشورهای آمریکایی، و کشورهای اروپایی (به استثنای 28 کشور عضو اتحادیه اروپا) صادر می‌شود. این گواهی مبدأ به تجارت و صادرات با این کشورها تخفیفات تعرفه‌ای ارائه می‌دهد.
- فرم CERTIFICATE OF ORIGIN (گواهی مبدأ): این نوع گواهی برای صادرات به کشورهای آفریقایی یا صادرات به قاره آسیا استفاده می‌شود. این سند نشان دهنده منشأ کالاست و معمولاً در صادرات به این مناطق مورد نیاز است.
- فرم CSTP: این گواهی برای صادرات به کشورهایی استفاده می‌شود که با ایران برای صادرات کالاهای خاص توافق نامه دارند. این توافق‌نامه‌ها ممکن است شرایط ویژه‌ای برای تجارت با کشورهای مخصوصی تعیین کنند و این گواهی برای تأیید منشأ کالا مورد استفاده قرار می‌گیرد.
این سه نوع گواهی مبدأ در ایران برای تسهیل و تشویق تجارت با کشورهای مختلف و در شرایط ویژه‌ای صادر می‌شوند و هر کدام معمولاً برای مناطق و کشورهای خاصی مورد نیاز هستند.
مرجع صدور گواهی مبدا
صدور گواهی مبدأ امروزه به عهده اتاق‌های بازرگانی هر کشور یا مراجع ذی‌صلاح انجام می‌شود. در ایران، اتاق بازرگانی و صنایع و معادن مسئولیت صدور این گواهی را بر عهده دارد. همچنین در مناطق آزاد، سازمان‌های مربوط به آن منطقه به صدور این گواهی می‌پردازند. در ضمن، صدور این گواهی در مناطق ویژه اقتصادی نیز به عهده سازمان بنادر و دریانوردی قرار دارد. این مراجع مسئول تأیید و اعتبار این سند در معاملات بین‌المللی هستند و وظیفه صدور گواهی مبدأ را بر عهده دارند.
مدارک مورد نیاز صدور گواهی مبدا
برای صدور گواهی مبدأ، مدارک زیر لازم است:
- تصویر پروانه گمرکی
- تصویر بارنامه حمل کالا
- تصویر کارت بازرگانی شما
- فیش بانکی به عنوان تأیید هزینه صدور این گواهی
- فرم گواهی مبدأ که باید به زبان انگلیسی و بدون هیچ خط خوردگی یا اشکال تایپ شده باشد.
اطلاعات درج شده در گواهی مبدا
در گواهی مبدأ، اطلاعات گوناگونی ثبت می‌شود که شامل موارد زیر است:
- شماره و تاریخ فاکتور فروش
- وزن خالص و ناخالص کالا
- نوع بسته‌بندی مورد استفاده برای کالا
- مشخصات دقیق کالا، که باید با پروانه گمرکی و بارنامه حمل هماهنگ باشد
- جزئیات ویژه وسیله حمل که باید با اطلاعات بارنامه حمل هماهنگی داشته باشد
- اطلاعات دقیق در مورد کشور سازنده کالا، که باید با مندرجات پروانه گمرکی یا گواهی مبدأ کشور سازنده همخوانی داشته باشد
- جزئیات گیرنده کالا که باید با اطلاعات بارنامه حمل همخوانی داشته باشد
- جزئیات فرستنده یا صادرکننده کالا که باید با اطلاعات بارنامه حمل هماهنگ باشد.
این اطلاعات دقیق و هماهنگی در گواهی مبدأ ضروری است تا تطابق و صحت کالا و معتبریت این سند تأیید شود.
کلام آخر
گواهی مبدأ یکی از اسناد حیاتی در تجارت بین‌المللی است که نشان‌دهنده منشأ کالا می‌باشد. این سند اطلاعات مهمی از جمله کشور تولید، مشخصات کالا، وزن، بسته‌بندی، و اطلاعات مربوط به فرستنده و گیرنده کالا را دربرمی‌گیرد. صدور این گواهی می‌تواند به تسهیل ترخیص و واردات کالاها، ارائه تخفیفات تعرفه‌ای در برخی کشورها و تضمین اصالت و منشأ کالا کمک کند. اتاق بازرگانی و سازمان‌های ذی‌صلاح در هر کشور معمولاً مسئول صدور این گواهی هستند و ارائه اطلاعات دقیق و هماهنگی میان مدارک مورد نیاز، از جمله پروانه گمرکی و بارنامه حمل، برای درستی و معتبریت این سند بسیار حیاتی است.
